Akademik Makaleni Bitirdin, Peki Şimdi Hangi Dergiye Göndermelisin?

Bu yazı, Akademiloji Rehber dizinin bir parçası olan "Akademik Yazım" başlığı altındaki içeriklerin bir parçasıdır. Daha fazla bilgi için web sayfamızdaki diğer yazıları inceleyebilirsiniz..

Makaleni tamamladın. Haftalar, belki de aylar süren yoğun bir çabanın ardından artık yazın yayına hazır. Peki şimdi ne olacak? Hangi dergiye göndermelisin? Hangi kriterlere göre seçim yapmalısın? Yayın süreci sadece “bir yere göndereyim de basılsın”dan çok daha fazlasıdır. İşte genç akademisyenlerin ve ilk defa yayın yapacak araştırmacıların dikkat etmesi gereken temel unsurlar:

🎯 1. Makalenin Konusuna ve Kapsamına Uygun Dergi Seçimi

Her derginin belirli bir akademik odak alanı vardır. Örneğin iktisat, sosyoloji veya mühendislik alanında yazılmış bir makaleyi genel bir sosyal bilimler dergisine göndermek yerine, doğrudan o disipline odaklanan bir dergiye göndermek daha isabetlidir.

İpucu: Dergilerin önceki sayılarında yayımlanmış makaleleri inceleyin. Yazınızın bu içeriklere tematik olarak yakın olup olmadığını kontrol edin.

🔍 2. Hakemli ve Akademik İndekslere Girmiş Olmasına Dikkat Edin

Makaleyi göndereceğiniz derginin hakemli (peer-reviewed) olması çok önemlidir. Bu durum, yayın sürecinin bilimsel denetime tabi tutulduğunu gösterir.

Ayrıca derginin şu gibi indekslerde taranıp taranmadığını kontrol edin:

• TR Dizin (Türkiye için önemli bir ulusal indeks)

• ESCI, Scopus, Web of Science (uluslararası indeksler)

• DOAJ (açık erişim dergiler için)

Bu bilgileri genellikle derginin web sitesinde “Hakkımızda” veya “Dizinler” bölümlerinde bulabilirsiniz.

📈 3. Etki Faktörü, H-indeksi ve Diğer Kalite Göstergeleri

Uluslararası bir yayın hedefliyorsanız, derginin “impact factor (IF)” gibi metriklerine de göz atmalısınız. Ancak bu göstergeler her zaman tek başına yeterli değildir. Yayın yapmak istediğiniz alanda tanınırlığı ve güvenilirliği daha yüksek olabilir ama IF düşük olabilir.

Ayrıca bazı dergiler sahte indekslerde görünerek güvenilirlik algısı yaratabilir. Bunlardan kaçının. Akademiloji yakın zamanda bu konuda bir "Şüpheli Dergi Tespiti Rehberi" yayımlayacaktır.

🕒 4. Yayın Süresi ve Kabul Oranı

Bazı dergiler çok hızlı yayın yaparken bazıları çok uzun sürebilir. Özellikle doçentlik veya tez gibi bir takvime bağlıysanız, “ortalama değerlendirme süresi” ve “yayın periyodu” kritik hale gelir. Yayın periyodu kısa olan, diğer bir deyişle, daha sık yayınlanan dergilerde yayın yapma şansınız daha yüksek olabilir. 

İpucu: Dergi daha önce kaç sayıda yayın yapmış, yılda kaç kez çıkıyor, bunu kontrol edin. Ayrıca eğer varsa derginin makale kabul oranı da değerlendirme sürecinin zorluğu hakkında fikir verebilir. 2025 yılı itibariyle Dergipark aracılığıyla makale kabul eden dergilerin büyük çoğunluğu bu istatistiki bilgileri paylaşmaktadır. 

💸 5. Yayın Ücretleri (APC) ve Açık Erişim Politikaları

Bazı dergiler yazarlarından makale işlem ücreti (APC) talep eder. Bu ücretler 500 TL’den başlayıp 3000 dolara kadar çıkabilir. Ücretsiz dergiler de vardır; ancak açık erişim olup olmaması, makalenin görünürlüğü açısından etkilidir.

Dikkat: Yayın ücreti talep eden ama hakemlik süreci göstermeyen dergilerden uzak durun. Bu tür dergiler genellikle “predatory journal” (yağmacı dergi) kategorisine girer. Uluslararası endekslerde yer alan yağmacı dergilerin listesini beallslist web sayfasında bulabilirisiniz. 

🔗 6. Danışman ve Alan Uzmanlarından Görüş Alın

İlk kez yayın yapacak bir yazar için en iyi kaynak, danışmanı veya alanda deneyimli başka akademisyenlerdir. Daha önce aynı konuda çalışmış birinden dergi tavsiyesi almak, süreci kolaylaştırır.

Ayrıca Akademiloji Topluluğu bölümünde, farklı alanlarda yayın yapmış yazarların önerileri yayımlanacaktır. Topluluk Sayfası üzerinden deneyim paylaşımlarına erişebilirsiniz.

📌 Sonuç: Stratejik, Bilinçli ve Sabırlı Olun

Yayın süreci bilimsel olduğu kadar stratejiktir. Kaliteli bir dergide, uygun kapsamla, etik kurallara sadık kalarak yayın yapmak kariyeriniz açısından büyük bir adımdır. Aceleci davranmak, rastgele dergi seçmek veya sadece “yayın olsun da” mantığıyla hareket etmek uzun vadede olumsuz sonuçlar doğurabilir. Bu bağlamda asgari bilimsel nitelikleri sağlayan dergileri seçmeniz önerilmektedir.  Böylece reddedilseniz dahi çalışmanızı geliştirerek gelecek yayınlarınızın niteliğini artırabilirsiniz.